Zmienne w Pythonie

1. Co to jest zmienna?

Zmienna to nazwana przestrzeń w pamięci komputera, w której przechowywana jest wartość. W Pythonie nie trzeba wcześniej deklarować typu zmiennej – interpreter sam go rozpoznaje na podstawie przypisanej wartości.

Python jest dynamicznie typowany – typ zmiennej może się zmieniać w trakcie działania programu.


2. Nazewnictwo zmiennych

W Pythonie obowiązują pewne zasady:

✅ Nazwa zmiennej może zawierać:

  • litery (a–z, A–Z),
  • cyfry (0–9),
  • znak podkreślenia _.

❌ Nazwa nie może zaczynać się od cyfry.

Przykłady poprawnych nazw:

Przykłady błędnych nazw:

Konwencje nazewnictwa w Pythonie (wg PEP 8):

  • snake_case dla zmiennych: user_name, max_value
  • UPPER_CASE dla stałych: PI = 3.14159
  • CamelCase dla klas: MyClass

3. Typy zmiennych w Pythonie

Najczęściej używane typy:

  • int – liczby całkowite
  • float – liczby zmiennoprzecinkowe
  • str – łańcuchy znaków (teksty)
  • bool – wartości logiczne (True, False)
  • list – lista (np. [1, 2, 3])
  • tuple – krotka (np. (1, 2, 3))
  • dict – słownik (np. {"klucz": "wartość"})
  • set – zbiór (np. {1, 2, 3})

Przykłady:


4. Sprawdzanie typu zmiennej

Do sprawdzenia typu używamy funkcji type():


5. Przypisywanie wartości

a) Proste przypisanie

b) Wielokrotne przypisanie

c) Ta sama wartość do wielu zmiennych


6. Typowanie dynamiczne i rzutowanie

Python pozwala zmieniać typ zmiennej w trakcie działania programu, ale czasem potrzebna jest konwersja typów:

Przydatne funkcje:

  • int() – konwersja na liczbę całkowitą
  • float() – konwersja na liczbę zmiennoprzecinkową
  • str() – konwersja na tekst
  • bool() – konwersja na True/False

7. Stałe w Pythonie

W Pythonie nie ma prawdziwych stałych (takich, których nie można zmienić). Konwencja PEP 8 zaleca używać wielkich liter dla stałych:


8. Zmienne globalne i lokalne

  • Zmienne lokalne – istnieją tylko wewnątrz funkcji.
  • Zmienne globalne – dostępne w całym programie.

Można użyć słowa kluczowego global, aby modyfikować zmienną globalną:


9. Dobre praktyki

  • Nadaj zmiennym opisowe nazwy: user_age = 25 zamiast x = 25.

  • Używaj snake_case dla zmiennych.

  • Unikaj nadpisywania wbudowanych nazw: Nie używaj list = [1,2,3], bo tracisz dostęp do typu list.

  • Jeżeli zmienna nie powinna się zmieniać → zapisz ją wielkimi literami.


10. Podsumowanie

  • Python jest dynamicznie typowany → nie trzeba deklarować typu zmiennej.
  • Zmienne można przypisywać, zmieniać i konwertować między typami.
  • Ważne są wcięcia i konwencje nazewnictwa (PEP 8).
  • Stałe to tylko umowa – Python ich nie wymusza.
  • Istnieją zmienne lokalne i globalne, a do modyfikacji globalnych używa się global.