Instrukcje warunkowe w Python

Instrukcje warunkowe pozwalają programowi podejmować decyzje na podstawie określonych warunków. Są fundamentem logiki w Pythonie.


1. Instrukcja if

Podstawowa forma sprawdzania warunku:

  • Jeśli warunek jest prawdziwy (True), wykonywany jest blok kodu wcięty po if.
  • Jeśli warunek jest fałszywy (False), blok jest pomijany.

2. Instrukcja if-else

Pozwala obsłużyć dwa przypadki: prawdziwy i fałszywy:


3. Instrukcja elif (else if)

Umożliwia sprawdzenie wielu warunków jeden po drugim:

  • Python sprawdza warunki po kolei i wykonuje pierwszy spełniony.
  • Pozostałe są pomijane.

4. Operatory logiczne w warunkach

Typowe operatory:

Operator Znaczenie
== równość
!= różne od
> większe
< mniejsze
>= większe lub równe
<= mniejsze lub równe

Operatory logiczne:

  • and – oba warunki muszą być prawdziwe
  • or – przynajmniej jeden warunek prawdziwy
  • not – negacja warunku

5. Warunki złożone i zagnieżdżone

Zagnieżdżone if:

  • Można wstawiać dowolną liczbę poziomów zagnieżdżeń, ale dla czytelności warto unikać głębokiego zagnieżdżania.

6. Instrukcja warunkowa w jednej linii (ternary operator)

Python pozwala na zapis skrócony:

  • Składnia: <wartość jeśli True> if <warunek> else <wartość jeśli False>

7. Sprawdzenie przynależności i typów

  • Operator in i not in sprawdza, czy element znajduje się w kolekcji:
  • Operator is i is not sprawdza identyczność obiektów:

8. Funkcje warunkowe w praktyce

8.1. Funkcja z warunkiem

8.2. Filtrowanie listy

8.3. Walidacja danych


9. Dobre praktyki przy funkcjach warunkowych

  • Unikać nadmiernego zagnieżdżania (nested if) – lepiej stosować funkcje pomocnicze.
  • Używać operatora ternary do prostych warunków.
  • Stosować logiczne operatory (and, or, not) zamiast wielu if.
  • Zawsze sprawdzać graniczne przypadki i wyjątkowe wartości.