Instalacja i konfiguracja Git

1. Wprowadzenie

Przed rozpoczęciem pracy z Git musisz zainstalować go na swoim komputerze i skonfigurować podstawowe ustawienia. W tej lekcji przejdziemy przez cały proces krok po kroku dla różnych systemów operacyjnych.

2. Instalacja Git

2.1. Windows

Metoda 1: Git for Windows (zalecana)

  1. Przejdź na stronę: https://git-scm.com/download/win
  2. Pobierz instalator (64-bit lub 32-bit)
  3. Uruchom instalator
  4. Podczas instalacji:
  5. Pozostaw domyślne ustawienia
  6. Ważne: Wybierz "Git from the command line and also from 3rd-party software"
  7. Wybierz "Use bundled OpenSSH"

  8. Pozostaw "Checkout Windows-style, commit Unix-style line endings"

  9. Kliknij "Install"

Metoda 2: Przez Chocolatey (package manager)

Weryfikacja instalacji:

Otwórz Command Prompt lub PowerShell:

Powinieneś zobaczyć wersję Git, np.: git version 2.43.0

2.2. macOS

Metoda 1: Przez Homebrew (zalecana)

Jeśli masz zainstalowany Homebrew:

Metoda 2: Przez Xcode Command Line Tools

Git zostanie zainstalowany razem z narzędziami deweloperskimi.

Metoda 3: Instalator

  1. Przejdź na: https://git-scm.com/download/mac
  2. Pobierz i uruchom instalator

Weryfikacja:

2.3. Linux

Ubuntu / Debian:

Fedora:

Arch Linux:

Weryfikacja:

3. Pierwsze uruchomienie – sprawdzenie instalacji

Po instalacji otwórz terminal/wiersz poleceń i wpisz:

Przykładowy output:

git version 2.43.0

Jeśli zobaczysz wersję Git – instalacja przebiegła pomyślnie! ✅

4. Konfiguracja Git

Git wymaga konfiguracji przed pierwszym użyciem. Musisz ustawić swoją nazwę użytkownika i email – te informacje będą dołączane do każdego commita.

4.1. Ustawienie nazwy użytkownika

4.2. Ustawienie adresu email

Ważne: * Użyj swojego prawdziwego imienia i nazwiska * Użyj emaila powiązanego z kontem GitHub (jeśli planujesz używać GitHub)

5. Poziomy konfiguracji Git

Git ma trzy poziomy konfiguracji:

Poziom Zakres Komenda Plik
System Wszyscy użytkownicy --system /etc/gitconfig
Global Aktualny użytkownik --global ~/.gitconfig
Local Aktualne repozytorium --local .git/config

Priorytet: Local > Global > System

Najczęściej używany: --global (ustawienia dla wszystkich Twoich projektów)

6. Sprawdzenie konfiguracji

6.1. Wyświetlenie wszystkich ustawień

Output:

user.name=Jan Kowalski
user.email=jan.kowalski@example.com
core.editor=vim
...

6.2. Sprawdzenie konkretnej wartości

Output:

Jan Kowalski

6.3. Lokalizacja pliku konfiguracyjnego

7. Dodatkowe ustawienia konfiguracyjne

7.1. Domyślny edytor

Git używa edytora do pisania wiadomości commitów. Domyślnie to Vim, ale możesz zmienić:

7.2. Domyślna nazwa głównej gałęzi

Od 2020 roku GitHub używa main zamiast master:

7.3. Kolorowanie output

Aby ułatwić czytanie output Git:

7.4. Automatyczne poprawianie literówek

Teraz jeśli napiszesz git comit, Git automatycznie wykona git commit.

7.5. Aliasy (skróty komend)

Utwórz własne skróty dla często używanych komend:

Użycie:

7.6. Końce linii (line endings)

Windows:

macOS/Linux:

8. Plik .gitconfig

Wszystkie globalne ustawienia zapisywane są w pliku ~/.gitconfig (lub C:\Users\TwojaNazwa\.gitconfig na Windows).

Przykładowy plik .gitconfig:

Możesz edytować ten plik bezpośrednio lub używać git config.

9. Konfiguracja SSH dla GitHub

Jeśli planujesz używać GitHub, zalecane jest skonfigurowanie SSH.

9.1. Generowanie klucza SSH

Naciśnij Enter 3 razy (domyślna lokalizacja i brak hasła).

9.2. Dodanie klucza do SSH-agent

macOS/Linux:

Windows (Git Bash):

9.3. Skopiowanie klucza publicznego

macOS/Linux:

Windows:

Skopiuj wyświetlony klucz (zaczyna się od ssh-ed25519).

9.4. Dodanie klucza do GitHub

  1. Zaloguj się na GitHub.com
  2. Kliknij swój avatar → Settings
  3. Lewy panel → SSH and GPG keys
  4. Kliknij New SSH key
  5. Wklej klucz publiczny
  6. Kliknij Add SSH key

9.5. Testowanie połączenia

Poprawny output:

Hi JanKowalski! You've successfully authenticated, but GitHub does not provide shell access.

✅ SSH skonfigurowane!

10. Konfiguracja HTTPS (alternatywa dla SSH)

Jeśli wolisz HTTPS zamiast SSH:

Windows:

Git Credential Manager jest zazwyczaj zainstalowany automatycznie.

macOS:

Linux:

11. Narzędzia graficzne (GUI)

Jeśli wolisz GUI zamiast wiersza poleceń:

Narzędzie System Opis
GitHub Desktop Win, Mac Prosty GUI od GitHub
GitKraken Win, Mac, Linux Zaawansowany, płatny (darmowy dla open source)
Sourcetree Win, Mac Darmowy od Atlassian
Git GUI Wszystkie Wbudowane w Git
VS Code Wszystkie Integracja Git w edytorze

Instalacja GitHub Desktop:

12. Integracja z edytorem kodu

12.1. Visual Studio Code

VS Code ma wbudowaną obsługę Git. Żeby otworzyć projekt w VS Code z Git:

Przydatne rozszerzenia VS Code: * GitLens * Git Graph * Git History

12.2. JetBrains (IntelliJ, PyCharm, WebStorm)

Wszystkie IDE JetBrains mają wbudowaną obsługę Git.

13. Weryfikacja kompletnej konfiguracji

Checklist:

Przykładowy prawidłowy output:

git version 2.43.0
Jan Kowalski
jan.kowalski@example.com
main
code --wait
user.name=Jan Kowalski
user.email=jan.kowalski@example.com
core.editor=code --wait
init.defaultBranch=main
...

✅ Wszystko skonfigurowane poprawnie!

14. Częste problemy

Problem 1: "git: command not found"

Rozwiązanie: * Sprawdź, czy Git jest zainstalowany: git --version * Zrestartuj terminal * Sprawdź PATH (Windows)

Problem 2: Git nie zapisuje nazwy użytkownika

Rozwiązanie:

Problem 3: SSH nie działa z GitHub

Rozwiązanie:

15. Komendy pomocnicze

16. Podsumowanie

Po tej lekcji powinieneś mieć:

  • ✅ Zainstalowany Git
  • ✅ Skonfigurowaną nazwę użytkownika i email
  • ✅ Ustawiony domyślny edytor
  • ✅ (Opcjonalnie) Skonfigurowany SSH dla GitHub
  • ✅ (Opcjonalnie) Aliasy komend

Podstawowe komendy konfiguracyjne:

Co dalej:

  • Lekcja 3 – Pierwsze repozytorium i podstawowe komendy Git
  • Lekcja 4 – Praca z gałęziami (branches)

Jesteś gotowy do pracy z Git! 🎉

Wróć do spisu lekcji